Aanpak arbeidsmarktkrapte
Januari 2023 | Centerdata in opdracht van Convenant Werkperspectief
De arbeidsmarkt verandert voortdurend door technologie en digitalisering. Hierdoor veranderen ook de vaardigheden die nodig zijn voor banen. Uit onderzoek blijkt dat in vacatures steeds vaker algemene vaardigheden worden gevraagd en dat de soort vaardigheden die werkgevers zoeken, anders is dan vroeger.
De vereiste vaardigheden in beroepen veranderen voortdurend
Dit onderzoek, uitgevoerd door Centerdata voor het Convenant Werkperspectief, geeft de belangrijkste bevindingen over skills, beroepen en transities op de arbeidsmarkt in 2022. Het Convenant Werkperspectief is een samenwerking van 17 sectoren die de krapte op de arbeidsmarkt willen aanpakken. Hiervoor is meer kennis nodig over veranderingen op de arbeidsmarkt en mogelijke oplossingen. Werkenden moeten voor hun duurzame inzetbaarheid alert zijn op ontwikkelingen in hun beroep en sector.
Meer leervermogen
Werkgevers vinden het steeds belangrijk worden dat medewerkers nieuwe vaardigheden kunnen aanleren. Dit past bij het idee van een leven lang ontwikkelen, de aanpak van de overheid om ervoor te zorgen dat werknemers en werkgevers zich kunnen aanpassen aan de veranderingen op de arbeidsmarkt.
Digitale vaardigheden
De vraag naar digitale vaardigheden in vacatures is tussen 2012 en 2021 bijna verdubbeld. Dit verschilt echter per sector. In de schoonmaak, zorg, en welzijn is de vraag naar digitale vaardigheden klein en groeit niet veel. In ICT, luchtvaart, en technische installaties is de vraag juist bovengemiddeld en sterk gestegen. Dit onderzoek laat zien dat de arbeidsmarkt steeds meer behoefte heeft aan mensen met de nieuwste digitale vaardigheden. Werkenden moeten daarom bereid zijn om nieuwe technologieën te leren en creatief blijven bij het ontwikkelen en toepassen van deze technologieën.
Zij-instromers
Van de 4.000 beroepen die voor dit onderzoek bekeken zijn, worden meer dan 1.000 gezien als beroepen met een toekomstig tekort aan werknemers. Voor 85% van deze zogenaamde tekortberoepen zijn er mogelijkheden gevonden om vacatures te vullen via zij-instromers. De mogelijkheden voor zij-instroom bieden werkgevers de kans om medewerkers te vinden uit groepen die ze misschien nog niet hebben bereikt. Ze kunnen ook opleidingsprogramma’s maken die aansluiten bij bepaalde veranderingen.
Een kansrijk arbeidsmarktbeleid
Er zijn kansen om de balans tussen werkzoekenden en vacatures per beroepsgroep te verbeteren. Eind juni 2022 waren er meer dan 470.000 openstaande vacatures en bijna 570.000 werkzoekenden die bij het UWV stonden geregistreerd. Er is onderzocht welke overstappen deze werkzoekenden kunnen maken naar andere beroepsgroepen. Vooral in beroepen waar meer werkzoekenden zijn dan vacatures, kan een overstap naar een andere beroepsgroep helpen voor meer evenwicht. Het onderzoek laat een aantal mogelijkheden zien die hiervoor interessant kunnen zijn. Zo blijkt dat er 103 beroepen zijn die een haalbare overstap naar het beroep van automonteur hebben.
Oplossingen voor Arbeidsmarktkrapte
Er zijn verschillende manieren om de krapte op de arbeidsmarkt aan te pakken. Op de korte termijn kunnen sectoren profiteren van bijvoorbeeld mensen die van baan of sector willen veranderen, niet-werkenden die willen gaan werken of ouderen die langer willen doorwerken. Dit kan worden bereikt door aantrekkelijke en flexibele arbeidsvoorwaarden, het beter matchen van vaardigheden met banen, en door bij- en omscholing.
Lees het volledige onderzoek Arbeidsmarktonderzoek 2022 hier.
Erkenning van vaardigheden
Veel mensen hebben hun vak geleerd in de praktijk maar hebben hier geen officieel diploma voor. Een ervaringscertificaat (EVC) geeft een bewijs van kennis en werkervaring. Via OOMT kunnen medewerkers voor verschillende functies een EVC halen.
Gebrek aan technische medewerkers
Ongeveer een kwart van de bedrijven in de mobiliteitsbranche geeft aan dat er een tekort aan personeel is in de werkplaats. Werkgevers is gevraagd hoe zij vacatures invullen, wat hun toekomstverwachtingen zijn en welke kansen en belemmeringen zij voor de branche zien. Uit het Structuuronderzoek dat OOMT in 2022 heeft laten uitvoeren blijkt er voornamelijk behoefte aan scholing en training van huidige technische medewerkers om nieuw gevraagde kennis en vaardigheden op te doen.