Onderzoek

Mentale gezondheid en generatieverschillen

Januari 2024 | TNO Public in opdracht van Ministerie van SZW

Leeftijd speelt volgens het TNO-onderzoek een belangrijke rol in hoe mensen burn-outklachten ervaren. Maar belangrijker nog zijn de persoonskenmerken en de psychosociale arbeidsomstandigheden zoals werkdruk en communicatie. Als werkgever kun je hierop inspelen.

Medewerkers hebben steeds hogere verwachtingen van hun baan

TNO heeft voor het onderzoek de data van de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) tussen 2014 en 2022 gebruikt. Daarnaast is gekeken naar andere mogelijke verklaringen voor verschillende waarden en opvattingen over werk en mentale gezondheid. Vervolgens worden er naar aanleiding van de bevindingen handvatten geboden om burn-outklachten bij medewerkers te voorkomen en/of (vroegtijdig) te bestrijden.

Hoge verwachtingen

Voor alle onderzochte generaties geldt dat de mentale gezondheid steeds meer onder druk komt te staan. Diverse werkaspecten zijn belangrijk, zoals een vast contract. Daarnaast hebben werkenden steeds hogere verwachtingen van hun baan. Verwachtingen die mogelijk niet altijd waargemaakt (kunnen) worden. Onder jongeren is de stijging van burn-outklachten het sterkst. Naast een vast contract en hoge verwachtingen is werkzekerheid voor hen ook een belangrijk aspect.

Duidelijke afspraken

De combinatie van toename in burn-outklachten en meer verwachten van werk geeft aan dat er iets moet gebeuren, blijkt uit het onderzoek. Er zijn duidelijke afspraken en communicatie nodig over wederzijdse verwachtingen tussen werkgevers en werknemers. Hierbij is het belangrijk dat beide partijen ook uitspreken wat ze van elkaar verwachten als het gaat over verantwoordelijkheid nemen voor het mentale welzijn van de werkende. Er wordt aanbevolen om de risicogroep van werknemers rond de 30 jaar nauwgezet in de gaten te houden. Dit kun je doen door specifieke oorzaken van burn-outklachten en verzuim in kaart te brengen.

Verminder onzekerheid

Het is voor werkgevers belangrijk om rekening te houden welke verwachtingen ze bij toekomstige en huidige werknemers creëren. En of ze deze verwachtingen ook daadwerkelijk kunnen waarmaken. Steeds meer werkenden vinden het verminderen van onzekerheid in het werk heel belangrijk. Deze toename vindt vooral plaats bij jongeren. De aanname dat jongeren vooral flexibiliteit wensen is dus mogelijk veranderd of aan het veranderen.

Maatwerk

Het onderzoek laat zien dat er mogelijk generatieverschillen zijn. Bijvoorbeeld dat jongere werknemers de laatste jaren vaker last hebben van burn-outklachten en meer behoefte hebben aan een vast contract en werkzekerheid dan oudere werknemers. Toch lijkt het indelen van werknemers op basis van hun generatie niet nuttig voor het maken van beleid over hun mentale gezondheid. Sterker nog, het indelen van mensen in generaties kan ervoor zorgen dat belangrijke verschillen, zoals die tussen leeftijdsgroepen of door andere factoren (bijvoorbeeld werkdruk), over het hoofd worden gezien. Omdat er veel verschil is binnen elke generatie, is het belangrijk om maatwerk te bieden voor het verbeteren van de mentale gezondheid van werknemers. Dit geeft voldoende ruimte voor de verschillende behoeften van ieder individu op de werkvloer.

Het volledige onderzoek lees je hier.